De tijd om in slaap vallen wordt grotendeels door de biologische klok bepaald. Deze interne klok wordt dagelijks op tijd gezet door het ochtendlicht en wordt verschoven door licht op een verkeerde tijd van de dag, met name in de avonduren. Die verschuiving is in principe handig als je een verre reis maakt, maar juist onhandig als dit thuis gebeurt. De werking van de klok is ook erfelijk bepaald. Er zijn dus vroege vogels en nachtuilen.

Door het vele kunstlicht waaraan we worden blootgesteld, met name van beeldschermen, wordt de klok uitgesteld waardoor je neigt later te gaan slapen. Ben je een avondpersoon en werk je veel met beeldschermen en smartphones, dan kan de klok soms zóver opschuiven dat je pas diep in de nacht of vroege ochtend kunt slapen.

Doe daarom vanaf acht uur ’s avonds de laptop/pc/tablet en telefoon uit. Zorg dat het donker is in de slaapkamer. Zet de wekker en doe ’s ochtends meteen de gordijnen open wanneer deze afgaat. Met het huidige zomerlicht in de vroege ochtend kunt u zelf prima uw biologische klok op tijd zetten. Een half uur tot een uur in het ochtendlicht doet wonderen. In de winter is een speciale lamp aan te bevelen.

Vermijd daarnaast intensief sporten vlak voor het slapen gaan; in de ochtend en middag werkt daarentegen vaak wél goed. Rommelen met melatonine is niet alleen zinloos, maar kan ook de klachten verergeren.

Behalve de biologische klok spelen andere factoren een rol bij in slaap vallen zoals leeftijd, lichamelijke en geestelijke inspanningen overdag en het feit of u van nature een korte of lange slaper bent.

Houdt u klachten, meld u dan bij een erkend slaapcentrum. Hier kunnen speciale metingen worden verricht op basis waarvan adviezen kunnen worden gegeven.

Dr. Hans Hamburger
Slaapdeskundige, neuroloog, somnoloog


Over de schrijver:
Dr. Hans Hamburger is werkzaam als slaapdeskundige, neuroloog en somnoloog. Hamburger is hoofd van het Amsterdam WaakSlaapCentrum in zowel het Slotervaartziekenhuis als het Boerhaave Medisch Centrum en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Slaap- en Waakonderzoek.